Τα μυστήρια του ύπνου: Εξερευνώντας τα στάδιά του

Στην πολυτάραχη σύγχρονη ζωή, ο ύπνος συχνά περνάει σε δεύτερη μοίρα, ωστόσο η σημασία του είναι σπουδαία. Ελάτε μαζί μας σε ένα ταξίδι στο νυχτερινό τοπίο καθώς ξετυλίγουμε τα μυστήρια του ύπνου και των αποκαταστατικών σταδίων του..

Φάση 1: Απενεργοποίηση – Η μεταβατική φάση
Καθώς η μέρα δίνει τη θέση της στη νύχτα, ξεκινάμε την πρώτη φάση του ύπνου: NREM (Non REM) Στάδιο 1. Αυτή η φάση χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή κάθοδο στον ύπνο. Η εγκεφαλική δραστηριότητα αρχίζει να επιβραδύνεται και οι μύες χαλαρώνουν. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, μπορεί να βιώσετε φευγαλέες σκέψεις ή αισθήσεις που μοιάζουν με ονειροπολήσεις. Είναι μια απαλή εισαγωγή στον κόσμο του ύπνου, που διαρκεί μόνο λίγα λεπτά.

Φάση 2: Ελαφρύς ύπνος – Η πύλη προς την ηρεμία
Μετάβαση στο Στάδιο 2 του NREM, εμβαθύνουμε στη σφαίρα του ύπνου. Αυτό το στάδιο χαρακτηρίζεται από επιβράδυνση των εγκεφαλικών κυμάτων και μείωση της θερμοκρασίας του σώματος. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης το σώμα σας προετοιμάζεται για τα βαθύτερα, πιο αποκαταστατικά στάδια του ύπνου που θα ακολουθήσουν. Αν και αφυπνίζεστε εύκολα, αυτό το στάδιο παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της συνολικής ποιότητας του ύπνου.

Φάση 3: Βαθύς ύπνος – Η πηγή της αποκατάστασης
Καλώς ήρθατε στη χώρα του NREM Stage 3, γνωστό και ως βαθύς ύπνος ή ύπνος αργών κυμάτων (SWS). Εδώ, το σώμα υφίσταται βαθιά αποκατάσταση και επισκευή. Τα εγκεφαλικά κύματα επιβραδύνονται στις χαμηλότερες συχνότητές τους και οι μύες χαλαρώνουν πλήρως. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης συμβαίνουν βασικές σωματικές διεργασίες όπως η επισκευή των ιστών, η μυϊκή ανάπτυξη και η βελτιστοποίηση της ανοσοποιητικής λειτουργίας. Ο βαθύς ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για να ξυπνάτε νιώθοντας ανανεωμένοι και αναζωογονημένοι.

Φάση 4: Ύπνος REM – Το Θέατρο των Ονείρων
Ο ύπνος με γρήγορη κίνηση των ματιών (REM) είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα φάση από όλες. Χαρακτηριζόμενος από γρήγορες κινήσεις των ματιών, αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα και ζωντανά όνειρα, ο ύπνος REM είναι το σημείο όπου συμβαίνει η μαγεία. Ενώ το σώμα παραμένει σε μεγάλο βαθμό ακίνητο, το μυαλό ξεκινά ένα ταξίδι μέσα από το υποσυνείδητο, επεξεργάζοντας συναισθήματα, αναμνήσεις και εμπειρίες. Ο ύπνος REM παίζει καθοριστικό ρόλο στη γνωστική λειτουργία, τη συναισθηματική ρύθμιση και τη μάθηση.

Ο κύκλος του ύπνου: Μία συμφωνία φάσεων
Καθ ‘όλη τη διάρκεια της νύχτας, ταλαντευόμαστε σε αυτές τις τέσσερις φάσεις σε ένα κυκλικό μοτίβο γνωστό ως κύκλος ύπνου. Κάθε κύκλος διαρκεί περίπου 90 έως 120 λεπτά, με τον ύπνο REM να καταλαμβάνει ένα αυξανόμενο ποσοστό κάθε κύκλου καθώς προχωρά η νύχτα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ύπνος δεν είναι μια γραμμική διαδικασία. Μάλλον, είναι μια δυναμική αλληλεπίδραση αυτών των φάσεων, καθεμία απαραίτητη για τη συνολική ευημερία.

Αγκαλιάζοντας το ταξίδι στο υποσυνείδητο
Από την ήπια μετάβαση του Σταδίου 1 του NREM στα ζωντανά όνειρα του ύπνου REM, κάθε φάση παίζει καθοριστικό ρόλο στην αποκατάσταση τόσο του σώματος όσο και του νου. Αγκαλιάζοντας το ταξίδι προς ξεκούραστες νύχτες, ενδυναμώνουμε τους εαυτούς μας να ξυπνήσουμε νιώθοντας ανανεωμένοι, αναζωογονημένοι και έτοιμοι να αγκαλιάσουμε την επόμενη μέρα.

20 αποφθέγματα του Καρλ Γιουνγκ: «Σε ότι αντιστέκεσαι, επιμένει»

Οι στοχασμοί του Γιουνγκ δεν είναι απλοί επιστημονικοί προβληματισμοί- είναι ματιές στην ίδια την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης, ένας καθρέφτης που αντανακλά την πολυπλοκότητα και τα μυστήρια μέσα μας.

Σε αυτή τη συλλογή των περιπλανήσεών του, συναντάμε ένα μωσαϊκό σκέψεων που πλέκουν το συνειδητό και το ασυνείδητο, φωτίζοντας το μονοπάτι προς την αυτογνωσία.

Ο Γιουνγκ μας καλεί να κοιτάξουμε στα βάθη του δικού μας σκοταδιού, αναγνωρίζοντάς το ως κλειδί για την κατανόηση των σκιών που χορεύουν στις ψυχές των άλλων. Με κάθε του έκφραση, αποκαλύπτει τη μεταμορφωτική δύναμη της αυτογνωσίας, προτρέποντάς μας να αγκαλιάσουμε τα ταλέντα μας όχι ως κτήματα, αλλά ως δώρα που πρέπει να μοιραστούμε με τον κόσμο.

Τα λάθη, για τον Γιουνγκ, είναι τα σκαλοπάτια προς την αλήθεια και η άγνοια δεν είναι κενό αλλά καμβάς πάνω στον οποίο ξεδιπλώνεται η γνώση. Εξετάζεται η διχοτόμηση μεταξύ των εξωτερικών ονείρων και της εσωτερικής ενδοσκόπησης, αποκαλύπτοντας τη βαθιά διαύγεια που προκύπτει όταν κάποιος κοιτάζει στα βάθη της καρδιάς.

1. «Το να γνωρίσεις τη δική σου σκοτεινή πλευρά αποτελεί τον καλύτερη μέθοδο για να αντιμετωπίσεις τη σκοτεινή πλευρά των άλλων».
2. «Αν είσαι ένα ταλαντούχο άτομο, αυτό δεν σημαίνει ότι έχεις αποκτήσει κάτι. Σημαίνει ότι έχεις κάτι να δώσεις πίσω».
3.  «Τα λάθη αποτελούν τελικά τη βάση της αλήθειας και αν ένας άνθρωπος δε γνωρίζει κάτι, τουλάχιστον αποτελεί γνώση για εκείνον, αν ξέρει τι δεν είναι».
4.  «Το όραμά σας θα γίνει καθαρότερο, μόνο όταν εστιάσετε στην καρδιά σας. Αυτός που κοιτά προς τα έξω, ονειρεύεται, εκείνος που κοιτά προς τα μέσα, αγρυπνά».
5.  «Οι άνθρωποι θα κάνουν τα πάντα, όσο υπερβολικό κι αν φαίνεται, μόνο και μόνο για να αποφύγουν να αντιμετωπίσουν τη ψυχή τους».
6.  « Η μοναξιά δεν προέρχεται από την απουσία ανθρώπων γύρω μας, αλλά από την αδυναμία να επικοινωνήσουμε τα πράγματα που θεωρούμε σημαντικά ή να μην έχουμε απόψεις που για τους άλλους είναι απαράδεκτες».
7. «Μην κρατάς κάποιον που θέλει να φύγει, γιατί αλλιώς δεν θα μπορέσεις να συναντήσεις εκείνον που έρχεται».
8.  «Το μεγαλύτερο βάρος για ένα παιδί είναι να ζήσει τη ζωή των γονιών του».
9.  «Μέχρι να κάνεις το ασυνείδητο, συνειδητό, εκείνο θα κατευθύνει τη ζωή σου και εσύ θα το ονομάζεις μοίρα».
10.  «Ό,τι μας εκνευρίζει στους άλλους, μας διευκολύνει να κατανοήσουμε καλύτερα τους εαυτούς μας».
11. «Η συνάντηση δυο προσωπικοτήτων είναι σαν την ένωση δύο χημικών ενώσεων: αν υπάρξει αντίδραση και οι δύο θα αλλάξουν».
12.  «Δεν είμαι αυτό που μου συνέβη. Είμαι αυτό που επέλεξα εγώ να γίνω».
13.  «Η κατάθλιψη είναι σαν μια μαυροντυμένη γυναίκα. Αν βρεθεί στον δρόμο σας, μην τη διώξετε. Προσκαλέστε τη μέσα, προσφέρετέ της μια θέση, συμπεριφερθείτε της όπως στους φιλοξενούμενούς σας και ακούστε αυτά που έχει να σας πει».
14.  «Ένας άνθρωπος που δεν έχει περάσει μέσα από την κόλαση των παθών του, δεν θα τα ξεπεράσει ποτέ».
15. «Η αντίληψή σου θα γίνει πιο ξεκάθαρη μόνο όταν κοιτάξεις μέσα στην ψυχή σου».
16.  «Το όνειρο είναι μια μικρή, κρυμμένη πόρτα στο πιο βαθύ και ιερό σημείο της ψυχής, η οποία ανοίγει σε εκείνη την αρχέγονη νύχτα, που βρισκόταν η ψυχή πολύ πριν υπάρξει το συνειδητό «εγώ».
17. «Μπορεί να νομίζουμε ότι ελέγχουμε πλήρως τον εαυτό μας. Ωστόσο, ένας φίλος μπορεί εύκολα να μας αποκαλύψει κάτι για εμάς , για το οποίο δεν έχουμε καμία απολύτως ιδέα».
18. «Ό,τι μας ενοχλεί στους άλλους, μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα τον εαυτό μας».
19.  « Η “μαγεία” είναι απλά μια διαφορετική λέξη για έναν ψυχολογικό χαρακτηρισμό».
20. «Σε ό,τι αντιστέκεστε, επιμένει».

Ποιο είναι το καλύτερο αντικαταθλιπτικό; Τα χάπια ή το τρέξιμο;

Η ψυχική υγεία έρχεται ολοένα και περισσότερο στο προσκήνιο καθώς συνειδητοποιούμε ότι δεν αφορά αποκλειστικά σε ακραίες ψυχιατρικές παθήσεις, αλλά σε συμπτώματα με τα οποία ένα σημαντικό ποσοστό των ανθρώπων έρχεται αντιμέτωπο, όπως το άγχος και η κατάθλιψη.

Όσο αυξάνονται τα καταθλιπτικά συμπτώματα μεταξύ του πληθυσμού, τόσο εντείνονται οι προσπάθειες της επιστημονικής κοινότητας να εντοπίσει μέσω ποιων θεραπευτικών οδών μπορεί να τα αντιμετωπίσει.

Μια νέα μελέτη, που παρουσιάστηκε στο συνέδριο ECNP στη Βαρκελώνη και δημοσιεύθηκε στο Journal of Affective Disorders, αντιπαρέβαλε δύο εντελώς διαφορετικές μεθόδους, για να διαπιστώσει την αντικαταθλιπτική τους δράση: Τη φαρμακευτική αγωγή και το τρέξιμο.

Στο πλαίσιο της έρευνας, οι μελετητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Brenda Penninx από το Πανεπιστήμιο Vrije, εξέτασαν 141 ασθενείς με κατάθλιψη και/ή άγχος. Σε κάθε συμμετέχοντα δόθηκε η δυνατότητα να επιλέξει θεραπεία μεταξύ μιας φαρμακευτικής αγωγής και ενός συνόλου συνεδριών τρεξίματος.

Εξ αυτών, οι 45 επέλεξαν τη λήψη αντικαταθλιπτικών για 16 εβδομάδες και 96 το τρέξιμο για ένα διάστημα μεγαλύτερο των 16 εβδομάδων. «Αυτή η μελέτη έδωσε στους ανθρώπους μια επιλογή, φαρμακευτική αγωγή ή άσκηση. Είναι ενδιαφέρον ότι η πλειοψηφία επέλεξε την άσκηση», σχολίασε η δρ. Penninx. Η θεραπεία με αντικαταθλιπτικά απαιτούσε από τους ασθενείς να τηρήσουν τη συνταγογραφούμενη δοσολογία, κάτι που δεν φάνηκε να επηρεάζει ιδιαίτερα τις καθημερινές τους συμπεριφορές. Από την άλλη, οι συμμετέχοντες που επέλεξαν την άσκηση κλήθηκαν να συμμετέχουν σε 2 έως 3 στενά εποπτευόμενες ομαδικές συνεδρίες διάρκειας 45 λεπτών την εβδομάδα. Οι μελετητές επεσήμαναν ότι τα μέλη της ομάδας που επέλεξε τα αντικαταθλιπτικά ήταν ελαφρώς πιο καταθλιπτικά από τα μέλη της ομάδας που επέλεξε να τρέξει.

Στο τέλος της περιόδου μελέτης, περίπου το 44% και των δύο ομάδων παρουσίαζε μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και του άγχους, κάτι που αποδεικνύει ότι και οι δύο μέθοδοι μπορούν να είναι αποτελεσματικές.

Ωστόσο, η ομάδα τρεξίματος παρουσίασε, επίσης, βελτίωση στο σωματικό βάρος, την περίμετρο της μέσης, την αρτηριακή πίεση και την καρδιακή λειτουργία, σε αντίθεση με την ομάδα που έλαβε φαρμακευτική αγωγή, οι συμμετέχοντες της οποίας παρουσίασαν μια τάση προς ελαφρά επιδείνωση σε αυτούς τους μεταβολικούς δείκτες.

Από την άλλη, το ποσοστό συνέπειας ήταν σημαντικά χαμηλότερο στην ομάδα τρεξίματος (52%) συγκριτικά με την ομάδα που λάμβανε αντικαταθλιπτικά (82%).

«Είναι σημαντικό να πούμε ότι υπάρχει χώρος και για τις δύο θεραπείες στη φροντίδα της κατάθλιψης. Τα αντικαταθλιπτικά είναι γενικά ασφαλή και αποτελεσματικά. Λειτουργούν για τους περισσότερους. Γνωρίζουμε ότι η μη θεραπεία της κατάθλιψης οδηγεί σε χειρότερα αποτελέσματα, οπότε τα αντικαταθλιπτικά είναι γενικά μια καλή επιλογή. Ωστόσο, πρέπει να επεκτείνουμε το θεραπευτικό μας οπλοστάσιο, καθώς δεν ανταποκρίνονται όλοι στα αντικαταθλιπτικά ή δεν είναι πρόθυμοι να τα λάβουν. Επιπλέον, ίσως είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε πιθανές παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών. Για παράδειγμα, η λήψη αυτών των φαρμάκων ενδέχεται να προκαλέσει δυσλειτουργία στη δραστηριότητα του νευρικού συστήματος, ειδικά σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν ήδη καρδιακά προβλήματα. Αυτό συνιστά λόγο να εξετάσουμε σοβαρά τη μείωση και τη διακοπή των αντικαταθλιπτικών όταν τα σοβαρά συμπτώματα έχουν υποχωρήσει», συμπεραίνει η δρ. Penninx.

«Η μελέτη δείχνει ότι σε πολλούς ανθρώπους αρέσει η ιδέα της άσκησης, αλλά δυσκολεύονται να διατηρήσουν αυτή τη συνήθεια, παρόλο που τα οφέλη είναι σημαντικά: Η άσκηση αντιμετωπίζει άμεσα τον καθιστικό τρόπο ζωής που συναντάται συχνά σε ασθενείς με καταθλιπτικές και αγχώδεις διαταραχές, ενθαρρύνοντας τα άτομα να βγουν έξω, να θέσουν προσωπικούς στόχους, να βελτιώσουν τη φυσική τους κατάσταση και να συμμετέχουν σε μια ομαδική δραστηριότητα. Τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν ότι η άσκηση είναι κάτι που πρέπει να λάβουμε πολύ πιο σοβαρά υπόψη, καθώς θα μπορούσε να είναι μια καλή – και ίσως ακόμη καλύτερη – επιλογή για ορισμένους ασθενείς».

Ο δρ. Eric Ruhe από τα Ιατρικά Κέντρα του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, σχολίασε από την πλευρά του: «Πρόκειται για πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα, που δείχνουν και πάλι ότι η σωματική υγεία μπορεί να επηρεάσει την ψυχική και ότι η θεραπεία της κατάθλιψης και του άγχους μπορεί να επιτευχθεί μέσω της άσκησης, χωρίς τις δυσμενείς επιπτώσεις των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Πρέπει να εστιάσουμε στο πώς να βελτιώσουμε τη συμμόρφωση με την υγιή συμπεριφορά. Αυτό θα μπορούσε να έχει τεράστιο αντίκτυπο στην υγειονομική περίθαλψη γενικότερα, αλλά και στις ψυχιατρικές ασθένειες».

Όσα έμαθα μετά από ένα χρόνο ψυχοθεραπείας

Κάθε χρόνο υποσχόμουν στον εαυτό μου ότι θα ξεκινήσω ψυχοθεραπεία και κάθε χρόνο το ανέβαλα. Μέχρι που το πήρα απόφαση. Έναν χρόνο αργότερα, συνειδητοποιώ τα 5 από τα μεγαλύτερα μαθήματα που πήρα μέσα από τις συνεδρίες.

Τα 28α γενέθλιά μου ήταν η αφορμή να ξεκινήσω ψυχοθεραπεία. Το βράδυ εκείνο είχα μόλις σβήσει δύο κεράκια που σχημάτιζαν έναν αριθμό λιγάκι απαιτητικό για μένα. Έναν αριθμό που ζητούσε από μένα κάτι παραπάνω από τα δώρα που βρίσκονταν σκόρπια ολόγυρά μου, κάτι περισσότερο από τις ζεστές αγκαλιές των αγαπημένων μου και από τα ευχετήρια μηνύματα στο κινητό.

Απαιτούσε ένα δώρο από μένα σε μένα, που μου το υποσχόμουν κάθε χρόνο, μα πάντοτε το ανέβαλα. Ίσως αυτό που με ώθησε να κάνω την υπόσχεση πράξη να ήταν μια φωτογραφία του τρίχρονου εαυτού μου, που κοιτούσε γελαστός στον φακό και έβγαζε με θράσος και θάρρος τη γλώσσα σε μένα και στους φόβους μου, στην αναβλητικότητά μου, ίσως και στον ίδιο τον χρόνο.

Σκέφτηκα πως αν έχει επιβιώσει αυτή η ατρόμητη εκδοχή μου και βρίσκεται κάπου κρυμμένη μέσα μου, οφείλω τόσο σ’ αυτήν όσο και σε μένα να την αναζητήσω και να γνωριστούμε απ’ την αρχή. Έτσι, το επόμενο πρωί, πληκτρολόγησα τον αριθμό του ψυχοθεραπευτή που μου είχαν συστήσει.

Οι πρώτες συνεδρίες

Θυμάμαι ακόμα καθαρά την πρώτη φορά που χτύπησα το κουδούνι του γραφείου του, ομολογώ με κάποιο άγχος και κάποια διστακτικότητα, τα οποία όμως εξαφανίστηκαν αμέσως με το που μπήκα στον χώρο. Ήταν ένα δωμάτιο πολύ σωστά μελετημένο, ώστε να απευθύνεται σε όλες τις αισθήσεις σου. Λίγα έπιπλα σε απαλά χρώματα και μια μικρή βιβλιοθήκη.

Τη μεγαλύτερη αίσθηση οικειότητας και ασφάλειας όμως, τη δημιούργησε –όπως μάλλον πρέπει να συμβαίνει– ο ίδιος ο ψυχοθεραπευτής. Πριν ξεκινήσουμε να συζητάμε για μένα, έσπευσε να με ενημερώσει για το απόρρητο των συνεδριών μας και τη δική του απόλυτη εχεμύθεια.

Από κει και πέρα, επικεντρωθήκαμε στο να αναλύσουμε το προσωπικό μου δίκτυο ανθρώπων, «τους σημαντικούς Άλλους» όπως αποκαλούνται στην Ψυχολογία, το οποίο περιλαμβάνει συγγενείς, φίλους, συντρόφους.

5 μαθήματα που πήρα μετά από 12 μήνες ψυχοθεραπείας

Από εκείνη την πρώτη φορά μέχρι σήμερα έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος κατά τον οποίον θα μπορούσα να απαριθμήσω τα εξής πολύτιμα μαθήματα:

Μάθημα #1: Το σωστό timing είναι σύμμαχός σου

Όταν διαπίστωσα πόσο ευεργετικά λειτουργούσε η θεραπεία, αναρωτήθηκα πολλές φορές μήπως την ξεκίνησα αργά και έχασα πολύτιμο χρόνο. Είχα σαφέστατα σημάδια που θα δικαιολογούσαν μια επίσκεψή μου αρκετά νωρίτερα (κρίσεις άγχους, φοβίες που με καθιστούσαν μη λειτουργική σε μεγάλο βαθμό και ανθρώπους να με παροτρύνουν να ζητήσω την βοήθεια ειδικού).

Κατέληξα όμως στο εξής: Ο λόγος που αντιμετώπισα τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας τόσο θετικά σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα ήταν ότι πήγα ακριβώς τη στιγμή που το έκρινα εγώ κατάλληλο. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά πως πρέπει να αγνοήσει κανείς τα σημάδια που εκπέμπει ο ψυχισμός και το σώμα του, απλώς είναι μια διαδικασία που δεν λειτουργεί υπό πίεση. Δεν είναι σχεδιασμένη για να λειτουργήσει κατ’ αυτόν τον τρόπο. Σε αντίθεση με μια επίσκεψη στον γιατρό, που ίσως να έχει και κάποιο αποτέλεσμα ακόμα και αν γίνει «με το ζόρι», η ψυχοθεραπεία βασίζεται σε δύο πολύ βασικά θεμέλια: στην αλληλεπίδραση θεραπευτή και θεραπευόμενου και στον χρόνο που επενδύεις.

Ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για να χωρίσεις αυτό τον χρόνο σε μικρότερα κομμάτια είναι να κρατάς ένα τετράδιο στο οποίο θα μπορείς να σημειώνεις κάθε φορά κάτι που ειπώθηκε και σε προβλημάτισε, σε οδήγησε σε μια διαπίστωση ή ακόμα και μια διαφωνία σου με τον θεραπευτή. Έτσι θα μπορείς να ανατρέχεις σ’ αυτό, ελέγχοντας παράλληλα την πρόοδο που σημειώνεις. Αυτό τουλάχιστον είναι κάτι που βοήθησε εμένα.

Μάθημα #2: Δώσε χρόνο

Είναι γεγονός πως ζούμε στην εποχή που όλα πρέπει να γίνονται σύντομα και όλα χρειάζεται να υπόσχονται άμεσα αποτελέσματα. Πολλές φορές έχω ακούσει ανθρώπους να παραπονιούνται μετά από 2-3 συνεδρίες πως δεν βλέπουν κανένα φοβερό αποτέλεσμα και καταλήγουν να αλλάζουν διαρκώς θεραπευτές χωρίς να δίνουν σε καμία από αυτές τις σχέσεις τον χρόνο που χρειάζεται και αναλογεί σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Είναι σαν να έχεις σπάσει το χέρι σου και να περιμένεις να μπορείς να παίξεις μπάσκετ μετά από λίγες ημέρες.

Η διαφορά με τα ψυχικά τραύματα είναι πως δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι, δεν έχουν κάποιο φανερό σωματικό σύμπτωμα (εξού και ακούγονται οι αδιανόητες φράσεις «Μήπως είσαι λίγο υπερβολικός/η» ; Ή «είναι όλα στο μυαλό σου», με την απάντησή μου να είναι πάντα η ίδια: «Ναι! Επειδή ακριβώς είναι στο μυαλό μου και δεν μπορείς να το δεις εσύ, αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει και δεν με ταλαιπωρεί όσο επιτυχώς θα με ταλαιπωρούσε και μια οποιαδήποτε άλλη ασθένεια». Επομένως, ο δρόμος προς τη θεραπεία είναι συνήθως μακρύς, ενίοτε δύσκολος, αλλά όπως όλα τα πράγματα στα οποία έχεις επενδύσει χρόνο και κόπο, στο τέλος σε ανταμείβει.

ΤΟ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙΣ ΝΑ ΔΕΙΣ ΦΟΒΕΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 2-3 ΣΥΝΕΔΡΙΕΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΝΑ ΕΧΕΙΣ ΣΠΑΣΕΙ ΤΟ ΧΕΡΙ ΣΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙΣ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΠΑΙΞΕΙΣ ΜΠΑΣΚΕΤ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ.

Μάθημα #3: Χτίσε γερά θεμέλια στη σχέση με τον θεραπευτή

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η σχέση που θα χτίσεις με τον θεραπευτή σου είναι από τα βασικότερα κομμάτια της θεραπείας και από τα βασικότερα όπλα που θα έχεις σε αυτό το ταξίδι. Εγώ προσωπικά, ως αθεράπευτη people pleaser, θεωρούσα αδύνατον να πώ “ΟΧΙ” και εκφράσω σε κάποιον το παράπονό μου ή μια διαφορετική μου επιθυμία. Αυτό κλήθηκα να το αλλάξω για αρχή στο ασφαλές περιβάλλον της ψυχοθεραπείας, εκφράζοντας για παράδειγμα με ειλικρίνεια την απροθυμία μου να αγγίξω ένα ζήτημα εκείνη τη δεδομένη στιγμή.

Κάνοντας τέτοιες μικρές προσομοιώσεις μέσα στο πλαίσιο των συνεδριών, άρχισε να γίνεται ευκολότερο το να μεταφέρω τη νέα κεκτημένη μου συμπεριφορά και έξω από αυτό – στις σχέσεις μου, στα επαγγελματικά μου, στον αγενή κύριο που μου παίρνει τη σειρά βασιζόμενος στο ότι δεν θα αντιδράσω.

Καλό θα είναι, λοιπόν, να είναι μια σχέση βασισμένη στην ειλικρίνεια και στη συνέπεια. Η σταθερότητα και η συνέπεια στις συναντήσεις είναι εξίσου σημαντικός παράγοντας και λειτουργεί επίσης ως κομμάτι της θεραπείας. Δίνεις στον εαυτό σου μια σταθερά, μια συγκεκριμένη μέρα και ώρα κατά την οποία έχεις απέναντί σου έναν άνθρωπο απολύτως και αποκλειστικά αφοσιωμένο σε σένα. Αυτό από μόνο του, στην εποχή του multitasking, δεν είναι ούτε αμελητέο, ούτε και δεδομένο.

Μάθημα #4: Βάλε προτεραιότητα εσένα, μάθε τον ρόλο σου

Το να θέσεις ως προτεραιότητα εσένα και τις ανάγκες σου, το να μάθεις να οριοθετείς τους γύρω σου, ίσως να ακούγεται απλό και αυτονόητο, μόνο που δυστυχώς ελάχιστοι το καταφέρνουν – ιδίως με έναν τρόπο που να είναι λειτουργικός και να μην καταπιέζει και όλους τους υπόλοιπους.

Ίσως το πιο σημαντικό που έμαθα σ’ αυτόν τον έναν χρόνο ψυχοθεραπείας να είναι το εξής: τη μάσκα οξυγόνου, για να έχει αποτέλεσμα και νόημα η χρήση της, πρέπει πρώτα να τη φορέσεις εσύ, και ύστερα αν χρειαστεί να βοηθήσεις και κάποιον άλλον.

Τουτέστιν, το να ακουστούν από το στόμα σου φράσεις όπως «Εδώ, χρειάζομαι βοήθεια» ή «Αυτό με πληγώνει, με θυμώνει» δεν σε καθιστά αδύναμο, αλλά ικανότερο στο να επικοινωνήσεις τα αισθήματά σου. Αντίστοιχα, το να πεις αυτό το απλούστατο δισύλλαβο «όχι» αν κάτι δεν σου κάνει, δεν σε μετατρέπει σε «γκρινιάρη και δύσκολο». Δείχνει απλώς ότι γνωρίζεις να θέτεις τα όριά σου και να σε υπερασπίζεσαι, γιατί στην τελική δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να το κάνει καλύτερα από εσένα.

Στο ίδιο πλαίσιο, έμαθα τη σημασία των ρόλων και του να μην αναλαμβάνω ευθύνες που δεν μου αναλογούν. Για τους ανθρώπους με μια ροπή στην αυτο-ενοχοποίηση είναι δώρο εξ’ ουρανού να έρθει ένας άνθρωπος –ιδίως με τη γνώση και την ενσυναίσθηση ενός ψυχοθεραπευτή– και να τους πει την κατάλληλη στιγμή, με τον σωστό τρόπο, αυτό το άκρως ανακουφιστικό: Δεν φταις εσύ για το τάδε, δεν είναι δική σου ευθύνη το δείνα. Στην τάδε σχέση είσαι κόρη, στην άλλη φίλη, και στην άλλη σύντροφος. Όταν αντιλαμβάνεσαι τον εκάστοτε ρόλο σου και αυτά που του αναλογούν, είναι σαν να τακτοποιείς επιτέλους εκείνο το συρτάρι που είχε μέσα μαγιό, κασκόλ και παιδικές πιτζάμες.

Μάθημα #5: Ναι, το χιούμορ έχει θέση (και) στις συνεδρίες

Πριν αρχίσω τις συνεδρίες, ίσως απ’ τους μεγαλύτερους προβληματισμούς μου να ήταν το αν το χιούμορ χωράει κάπου ανάμεσα σ’ εκείνες τις δυο πολυθρόνες που χωρίζουν εσένα από τον ψυχοθεραπευτή σου. Είχα μάλλον και εγώ εκείνη την κλασική στερεοτυπική εικόνα ενός θεραπευόμενου που κλαίει αγκαλιά με ένα κουτί χαρτομάντηλα. Φυσικά, υπάρχει και αυτή η διάσταση και είναι λυτρωτική, αλλά δεν υπάρχει μόνο αυτή.

Πολύ γρήγορα διαπίστωσα πως αν χρειάζεσαι εκεί το χιούμορ θα βρει τον χώρο του, αλλά όπως όλα, θα πρέπει και αυτό να οριοθετηθεί. Για μένα προσωπικά το να μπορώ να αστειεύομαι, επιτελεί μια διπλή λειτουργία: Είναι αφενός η γλώσσα που ξέρω καλύτερα για να επικοινωνώ με τους άλλους (επομένως, αν μου την αφαιρέσεις, ξαφνικά είναι σαν να βρίσκομαι σε ξένη χώρα), αφετέρου χρησιμεύει ως σημαντικότατος μηχανισμός άμυνας για να υποβαθμίσω –συνήθως– ένα πρόβλημα.

Στις συνεδρίες, ακόμη και χωρίς να συζητηθεί ρητά, έγινε μια συμφωνία πως θα κρατήσουμε την πρώτη λειτουργία, για να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε καλύτερα στη γλώσσα που μου είναι πιο οικεία, αλλά θα δουλέψουμε πολύ τη δεύτερη. Έτσι, μπορώ να θυμηθώ αρκετές στιγμές που έχουμε από κοινού γελάσει με τον ψυχοθεραπευτή μου με αφορμή ένα αυθόρμητο σχόλιο ή ακόμα και ένα θέμα της επικαιρότητας.

Μπορώ, όμως, να θυμηθώ ακόμη περισσότερες φορές που έχουμε αναγνωρίσει πως το χιούμορ ίσως είναι ένα μεγάλο άσπρο σεντόνι που έχω απλώσει επάνω σ’ ένα πρόβλημα, ώστε να κρύψω τόσο το ίδιο όσο και άλλα συναισθήματα που είναι δύσκολο να αποδεχτώ, όπως θυμός, λύπη κλπ.

Πού κρύβεται η ουσία της ψυχοθεραπείας;

Πάντοτε όταν σκέφτομαι το μέχρι τώρα ταξίδι μου στην ψυχοθεραπεία, μου έρχεται στο μυαλό εκείνος ο διάλογος που είχε ο μικρός πρίγκιπας με έναν έμπορο. Ο έμπορος του εξηγεί πως με τα χάπια που πουλάει οι άνθρωποι δεν θα διψάνε πια, και έτσι θα γλιτώνουν 53 ολόκληρα λεπτά την εβδομάδα. Τότε ο μικρός πρίγκιπας του απαντάει «Εγώ αν είχα 53 λεπτά για ξόδεμα, θα πήγαινα ήσυχα ήσυχα σε μια πηγή».

Ίσως εκεί κρύβεται η ουσία της θεραπείας, όχι στο να εξαλείψει «την αίσθηση της δίψας», αλλά στο να αναγνωρίζει αφενός το συναίσθημα, την ανάγκη και αφετέρου να σε παρακινεί να κάνεις ένα μακρύ αλλά μοναδικό ταξίδι προς την πηγή, η οποία κάθε φορά είναι λίγα βήματα παραπέρα από εκεί που βρίσκεσαι. Αυτός όμως είναι και ο τρόπος να συνεχίσεις να περπατάς και να εξελίσσεσαι.

Το υποσυνείδητο (συσσωρευμένο) άγχος… Απο τι προέρχεται και πως μπορώ να το αντιμετωπίσω…

Το χειρότερο άγχος είναι το άγχος του να μην αγχωθείς! Υπάρχει όμως και μια άλλη όψη, λιγότερο ορατή, ύπουλη, λίγο πιο πέρα από όσα αφουγκράζονται οι αισθήσεις μας στο εδώ και τώρα, το υποσυνείδητο άγχος.

Ο άνθρωπος που φοβάται να υποφέρει, υποφέρει ήδη από αυτό που φοβάται. Το υποσυνείδητο άγχος τροφοδοτεί φόβους στο άτομο, για αυτό και το ίδιο απορρίπτει πολλές φορές την ύπαρξη άγχους στη ζωή του, το αρνείται, το εσωτερικεύει, το πνίγει μέσα του για καιρό.

Το υποσυνείδητο άγχος ως ένα ‘καμουφλάζ’ του αληθινού εαυτού.

Είναι άνθρωποι που θέλουν να διατηρήσουν το αίσθημα υπερηφάνειας, την εικόνα της παντοδυναμίας τους, της ανεξαρτησίας τους, την ιδέα ότι δεν λυγίζουν και αντέχουν.

Εδώ εξωτερικά ίσως μιλάει ο εγωισμός, αλλά υπάρχει μια κρυμμένη ανασφάλεια. Δύσκολα αυτά τα άτομα θα αναζητήσουν βοήθεια, διότι θα νιώσουν ευάλωτοι και δεν αντιλαμβάνονται πότε φτάνουν στα όριά τους, αγνοώντας τα σημάδια.

Έχουν μια τάση να πιέζουν κάθε φορά και παραπάνω τον εαυτό τους προκειμένου να αποδείξουν ότι τα καταφέρνουν πάντα, θέτοντας στον εαυτό τους επανειλημμένα deadlines, σαν να δίνουν κάθε μέρα εξετάσεις. Ένας εσωτερικός ανταγωνισμός με τον εαυτό.

Φταίει η πεποίθηση ότι δεν πρέπει να απογοητεύω τους άλλους;

– Είναι το άγχος του τι θα σκεφτούν για εμένα;

– Είναι το κυνήγι του τέλειου;

– Είναι ο φόβος της απόρριψης ή της αποτυχίας;

– Είναι τα καταπιεσμένα συναισθήματα που ξεσπούν;

Όλα αυτά μπορεί να ισχύουν. Όλα όσα μπορεί να έχουν επικρατήσει μέσα μας ως ριζωμένες πεποιθήσεις για τον εαυτό μας, τους άλλους, τον κόσμο γύρω μας, και αναδύονται αυτόματα ως συναισθήματα και συμπεριφορές, χωρίς να το επεξεργαζόμαστε.

Το υποσυνείδητο άγχος, είναι το άγχος που δεν γνωρίζουμε γιατί μας προκύπτει. Νιώθουμε ένα άγχος ή παραπλήσια συμπτώματα ενώ μπορεί όλα στη ζωή μας να βαίνουν καλώς φαινομενικά. Δεν μπορούμε να το νοηματοδοτήσουμε. Και όταν κάτι δεν μπορούμε να το εξηγήσουμε με βάση το πώς είμαστε στο παρόν, ίσως θα ήταν βοηθητικό να προβούμε σε βαθύτερη ανασκόπηση του εαυτού μας

Πως χτίζεται μέσα μας το υποσυνείδητο άγχος;

Το άγχος αυτό χτίζεται προοδευτικά μέσα μας. Συχνά έχει ως πηγή την παιδική ηλικία. Συσσωρεύεται, μπορεί να απωθείται συνειδητά η ασυνείδητα, ρέει μέσα μας και όσο δεν το αγγίζουμε, δεν το καταλαβαίνουμε, δεν μπαίνουμε στον κόπο να αξιολογήσουμε τη ζωή μας, τι μας φταίει και αγχωνόμαστε, εκείνο το άγχος θα μεγαλώνει και θα εκδηλώνεται με συμπτώματα ερχόμενο στην επιφάνεια.

Συχνά αποδίδουμε αυτό το άγχος σε εξωτερικούς παράγοντες, (π.χ. φταίνε οι συνθήκες, φταίνε οι άλλοι, φταίει η δουλειά). Οι δικαιολογίες, ακόμη και αν δεν είναι σκόπιμες, έρχονται λανθασμένα να αποκαταστήσουν την αλήθεια. Η υπερβολική ενασχόληση με τη δουλειά, η εξαρτητική σχέση με τον/την σύντροφο, η γυναίκα που έχει ‘παντρευτεί την κουζίνα της’, είναι συνηθισμένοι τρόποι αποφυγής ενός πραγματικού ενδότερου άγχους.

Ο άνθρωπος, όμως, δεν μπορεί να ζει για χρόνια με θαμμένα συναισθήματα, με υπόγειο θυμό, απογοητεύσεις, θλίψη, απωθημένα, ενοχές, επιθυμίες ανεκπλήρωτες, για αυτό και νιώθουμε κάποια στιγμή να ξυπνάει κάτι μέσα μας, να γίνεται μια εξέγερση, όπως βιώνουμε στις κρίσεις πανικού, στις φοβίες, στην κατάθλιψη.

Τα συμπτώματα του υποσυνείδητου άγχους μπορεί να εκδηλώνονται με μια ποικιλομορφία.

Συναισθήματα

Θλίψη, μελαγχολία, πεσμένη διάθεση

Έλλειψη ενδιαφέροντος

Έντονος θυμός

Απογοήτευση

Αίσθημα μοναξιάς

Νευρικότητα – αδυναμία χαλάρωσης και ευχαρίστησης

Δυσθυμική διάθεση, περίοδοι δηλαδή όπου εναλλάσσονται η χαρά με την θλίψη.

Συμπεριφορά

Τάση για απομόνωση

Ευερεθιστότητα

Αυξημένη/Μειωμένη όρεξη για φαγητό

Δυσκολίες στον ύπνο

Αδυναμία οργάνωσης προγράμματος και χρόνου

Ψυχαναγκασμοί

Αποφυγή καταστάσεων ή και ανθρώπων

Συνήθειες όπως το δάγκωμα νυχιών, ο γρήγορος βηματισμός ή νευρικότητα στις κινήσεις, τράβηγμα μαλλιών, ενασχόληση πειράζοντας σημεία του προσώπου, π.χ σπυριά, σημάδια.

Χρήση αλκοόλ, ουσιών, κάπνισμα στοχεύοντας στην ανακούφιση

Τάσεις φυγής – παρορμητικότητα

Σωματικά συμπτώματα

Μυϊκή τάση

Γαστρεντερικά προβλήματα

Δερματικές παθήσεις

Δυσπεψία

Δυσκολία στη αναπνοή

Αίσθημα κόπωσης

Ναυτία

Ζάλη

Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία/λίμπιντο

Ταχυκαρδίες, αρρυθμίες

Πλάκωμα στο στήθος

Γνωστικές λειτουργίες

Αδυναμία συγκέντρωσης

Προβλήματα μνήμης

Ελλειμματική προσοχή

Αυτόματες ανήσυχες σκέψεις

Εστίαση κυρίως σε αρνητικά ερεθίσματα

Μειωμένη κριτική ικανότητα

Δυσκολία λήψης αποφάσεων

Αναβλητικότητα

Το υποσυνείδητο άγχος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε οξυμένη ψυχική δυσλειτουργία το άτομο, εκδηλώνοντας:

Κρίσεις πανικού

Κοινωνικό άγχος

Φοβίες

Ψυχαναγκασμοί

Κατάθλιψη (χρόνια τις περισσότερες φορές)

Εξαρτητικές συμπεριφορές (εργασιομανία)

Ψυχοσωματικές παθήσεις (ευερέθιστο έντερο)

Δυσθυμία

Εάν νιώθετε παρόμοια συμπτώματα, χωρίς να μπορείτε να τα ερμηνεύσετε, διευκρινίστε πρωτίστως εάν είναι αποτέλεσμα οργανικής διαταραχής ή παρενεργειών ουσιών ή φαρμάκων. 

Μπορεί, λοιπόν, το άγχος να μας χτυπά την πόρτα μια δεδομένη στιγμή, όμως τρέφεται μέσα μας χρόνια. Αναπτύσσεται με αργό ρυθμό. Μη ξεχνάμε ότι ο κάθε άνθρωπος έχει μια μοναδική ιστορία και πορεία πίσω του. Η σοβαρότητα και η ένταση του άγχους και το τι μορφές μπορεί να πάρει στη ζωή, εξαρτώνται από το τι βιώνει και πως το βιώνει ο συγκεκριμένος άνθρωπος. Με την προσωπικότητα που έχει, το παρελθόν και τα τραύματα που κουβαλάει, τις πεποιθήσεις που έχει για τον εαυτό του.

Ποιοι είναι οι λόγοι της ύπαρξης του υποσυνείδητου άγχους;

Ας σκεφτούμε καταστάσεις ή εμπειρίες όπου στερηθήκαμε του δικαιώματος να είμαστε ο εαυτός μας. Αυτοί που είμαστε, με τα προσωπικά μας θέλω, επιθυμίες και ανάγκες.

Όταν θέλαμε να κάνουμε κάτι αλλά κάναμε κάτι άλλο, το οποίο άλλο όμως μας βαραίνει, μας ταλαιπωρεί και μπαίνει εμπόδιο στην ευτυχία μας και την ικανοποίηση από τη ζωή. Ας σκεφτούμε τα πολλά ‘ναι’ που έχουμε πει, τα οποία ήταν στην ουσία ‘όχι’.

Κάθε ανάγκη που έχουμε απωθήσει, που έχουμε βάλει στην άκρη ή πράγματα που κρύψαμε από τον ίδιο μας τον εαυτό, σαν να μην συνέβησαν ποτέ, μπορεί να τα θάψαμε, όμως έχουν μια υπόγεια ενέργεια. Μια ενέργεια που θέλει να εκφραστεί και να ικανοποιηθεί. Μας ζητά να έρθουμε σε επαφή μαζί της.

Ίσως, το υπερβολικό άγχος που μας έχουν ποτίσει απέναντι στο καθήκον να μην απογοητεύουμε τους άλλους, να τους προστατεύουμε κάνοντας αυτοθυσίες και υποχωρήσεις ασχέτως με το τι θέλουμε εμείς.

Ίσως η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η αίσθηση ότι δεν αξίζω, δεν αγαπιέμαι, δεν είμαι επιθυμητός από τους άλλους, ότι είμαι κατώτερος, κυοφορούν το φόβο εγκατάλειψης, απόρριψης και αποτυχίας. Έτσι, εξαρτόμαστε από τους άλλους γιατί φοβόμαστε να μείνουμε μόνοι, πιστεύουμε ότι αξίζουμε να παθαίνουμε τα άσχημα, κυνηγάμε το τέλειο για να μην δείξουμε αδυναμία, φοβόμαστε όταν μας κρίνουν ή νιώθουμε ότι μόνο όταν υπακούμε στα θελήματα των άλλων γινόμαστε αρεστοί και αποδεκτοί.

Πολλοί άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση είτε γίνονται αντιδραστικοί τύποι είτε υποτακτικοί. Το άγχος αυτό όμως προκύπτει από ριζωμένες πεποιθήσεις που έχουν πλαστεί κατά τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας και τη σχέση με τους γονείς.

Πολλά από τα ψυχολογικά προβλήματα σηματοδοτούν την καταπιεσμένη επιθυμία ευχαρίστησης και αυθορμητισμού. Ένας αγχώδης άνθρωπος έχει εγκλωβίσει τον εαυτό του σε εσωτερικές απαγορεύσεις, σε συγκεκριμένα ‘πρέπει’ και περιορισμούς.

Είναι άνθρωποι που μεγάλωσαν σε ένα καταπιεσμένο, αυστηρό, στερητικό, υπερπροστατευτικό, αποφευκτικό και φοβικό περιβάλλον, στιγματίζοντας την παιδικότητα.

Τίποτα δεν μας περιορίζει περισσότερο από τις σκέψεις και τα συναισθήματα για τον εαυτό μας.

Τα αισθήματα που δεν εκφράζονται, δεν πεθαίνουν ποτέ.

Πρέπει να καταλάβουμε ότι τα μόνα πράγματα σε αυτή τη ζωή που μας περιορίζουν δεν είναι οι άλλοι, αλλά οι σκέψεις μας και τα συναισθήματά μας. Ακόμη, τείνουμε να πιστεύουμε όσα σκεπτόμαστε και αισθανόμαστε για τον εαυτό μας, χωρίς να αποτελούν πραγματικά γεγονότα. Λέμε ότι ακόμη και οι πράξεις μας ενοχοποιούν ποιοι είμαστε. Ως ένα βαθμό μπορεί να ισχύει. Για να ανοίξουμε όμως μια τέτοια κουβέντα θα πρέπει να αναρωτηθούμε πως ορίζουμε το ποιος είμαι. Είναι διαφορετικό το τι φαίνεται προς τα έξω, από αυτό που είμαστε.

Ποιοι παράγοντες διαιωνίζουν το υποσυνείδητο άγχος;

Χωρίς, λοιπόν, να το συνειδητοποιούμε, υιοθετούμε συμπεριφορές αποφυγής και συμπεριφορές που μας δημιουργούν ασφάλεια μακριά από αυτά που μας αγχώνουν και μας φοβίζουν.

Για κάποιο λόγο ο φόβος κυβερνά το μυαλό μας και υποτιμούμε τις δυνάμεις μας. Ανεχόμαστε δυσάρεστες καταστάσεις, υποκύπτουμε στις πιέσεις των άλλων, γιατί φοβόμαστε να χάσουμε κάτι που θεωρούμε σημαντικό για εμάς.

Πολλές γυναίκες για παράδειγμα αισθάνονται το θύμα στις σχέσεις τους. Νιώθουν ότι ο άνδρας έχει το πάνω χέρι, την υποτιμά, της βάζει αρμοδιότητες που μπορεί να μην τη αφορούν, ασκεί ίσως μια εξουσία. Οι γυναίκες που το υπομένουν, ακόμη και αν γνωρίζουν ότι δεν είναι ευτυχισμένες σε ένα τέτοιο σχεσιακό πλαίσιο, το υπομένονται γιατί μπορεί να φοβούνται τη μοναξιά αν χωρίσουν ή γιατί μπορεί να εξαρτώνται οικονομικά από τον άνδρα.

Επίσης, αποφεύγουμε ότι ξέρουμε ότι θα πονέσει. Αλλά ο πόνος της αποφυγής μέσα μας είναι χειρότερος. Για παράδειγμα, το άγχος της δέσμευσης στις σχέσεις μπορεί να σημαίνει το φόβο πιθανής απόρριψης/εγκατάλειψης ή το ότι το άτομο θα ξαναπληγωθεί και θα απογοητευτεί. Συνεπώς, αποφεύγοντας αυτό που δυνητικά μπορεί να τον πονέσει μακροπρόθεσμα, βάζει φραγμούς, περιορίζεται, κλείνει την καρδιά του δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι τώρα είναι καλά, έχει τον έλεγχο των συναισθημάτων του μειώνοντας την πιθανότητα να ξαναπληγωθεί.

Οι φόβοι μας όμως δηλητηριάζουν κάθε εσωτερική μας ανάγκη. Μας εγκλωβίζουν σε ιδέες και σκέψεις που παύουν να έχουν  λογική και επικρατεί η φαντασία. Σκέψεις παράλογες, δυσανάλογες με την πραγματικότητα, μπαίνοντας σε ένα διανοητικό παιχνίδι αμφισβήτησης του εαυτού. Βολεύοντας τον εαυτό μας ή αποφεύγοντας καταστάσεις, είναι σαν να μειώνουμε σημαντικά  το προσδόκιμο της ευτυχίας μας.  

«Δεν αλλάζουμε», αλλά αποκτούμε την χαμένη σύνδεση με τον εαυτό μας.

Οποιαδήποτε ψυχική κατάσταση και αν βιώνουμε (κατάθλιψη, άγχος, κρίσεις πανικού), καλό είναι να μη μπαίνουμε στην παγίδα του ότι πρέπει να αλλάξω.

Να αλλάξω σημαίνει τι; Να γίνω κάποιος άλλος; Πιο υγιής; Πιο λειτουργικός;

Η αλήθεια είναι ότι κάθε φορά που αντιμετωπίζουμε ένα θέμα ψυχικής υγείας, όπως το υποσυνείδητο άγχος στην προκειμένη περίπτωση, και παίρνουμε απόφαση να το διαχειριστούμε, το κάνουμε για να έρθουμε σε επαφή με τον πραγματικό εαυτό μας. Με την κρυμμένη δύναμη μέσα μας. Να επανασυνδεθούμε με κάθε παραμελημένη πτυχή του εαυτού μας. Έχουμε έναν σταθερό πυρήνα μέσα μας, που πολλά τριγύρω δύνανται να διαστρεβλώνονται, να παραμελούνται, να μην αναπτύσσονται με υγιή, λειτουργικό τρόπο (πεποιθήσεις, ανάγκες, αυτοεκτίμηση, αξίες).

Σε αυτά καλούμαστε να παρέμβουμε ώστε να κατανοήσει ο άνθρωπος τι του συμβαίνει και γιατί και τελικώς αποκτώντας δεξιότητες και εργαλεία διαχείρισης όλων όσων τον ταλαιπωρούν.

Παρατηρείστε τον εαυτό σας αμερόληπτοι.

Μην προσπαθούμε να αγνοούμε οποιοδήποτε προειδοποιητικό σημάδι μας στέλνει το σώμα μας ή ότι μας προβληματίζει γύρω από τον εαυτό μας. Γιατί είναι σαν να βυθίζουμε μόνοι μας τον εαυτό μας στο κενό.

Παρατηρήστε το σώμα σας, αξιολογήστε την αξιοπιστία των σκέψεών σας, το γιατί νιώθετε όπως νιώθετε, διότι υπάρχουν φορές που μπορεί να έχετε συσσωρευμένο άγχος, ωστόσο κατά βάθος είστε υποψιασμένοι γιατί αγχώνεσθε. Μπορείτε να ενσωματώσετε στη ρουτίνα σας το ημερολόγιο. Να καταγράψετε τις ενοχλητικές σκέψεις, τι σας αγχώνει, τι σας απογοητεύει, τι νιώθετε, ποιες καταστάσεις σας πιέζουν, τι θα μπορούσατε να είχατε σκεφτεί εναλλακτικά, ώστε να πετύχετε μια βαθύτερη κατανόηση του τι σας συμβαίνει. Αυτοαποκαλυφθείτε στον εαυτό σας.

Όταν κάνετε μια τέτοια προσπάθεια μπορεί να είναι δύσκολο να αφήσετε τον εγωισμό σας στην άκρη, να παραδεχτείτε ότι μπορεί και εσείς να είχατε την ευθύνη σε μια κατάσταση, να νομίζετε ότι υποτιμάτε τον εαυτό σας με αυτά που γράφετε, όμως η επίγνωση είναι αυτή που απελευθερώνει και μετέπειτα η διαχείριση όλων όσων μας επηρεάζουν.

Εάν νιώθετε ότι δεν μπορείτε να τα καταφέρετε, ότι το άγχος σας έχει καταβάλει, εάν έχετε μόνιμες ανησυχίες και φόβους που σας επηρεάζουν στην καθημερινή λειτουργικότητά σας, μη διστάζετε να αναζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας.

Καιρός είναι λοιπόν όχι μόνο να θέσετε εσείς τους όρους του παιχνιδιού, αλλά και να το απολαύσετε.

Yalom: «Είναι χαρά να βλέπεις άλλους ανθρώπους να απελευθερώνουν τις πηγές της σοφίας που έχουν μέσα τους..»

«Σπανίως ακούω τους συναδέλφους μου θεραπευτές να παραπονιούνται πως η ζωή τους δεν έχει νόημα.

Η ζωή του θεραπευτή είναι μια ζωή προσφοράς, στην οποία καθημερινά υπερβαίνουμε τις προσωπικές μας επιθυμίες και στρέφουμε το βλέμμα προς τις ανάγκες και την ωρίμανση του άλλου. Μας προκαλεί απόλαυση όχι μόνο η ωρίμανση του ασθενούς μας αλλά και το φαινόμενο των ομόκεντρων κύκλων – η σωτήρια επίδραση που έχουν οι ασθενείς μας πάνω στους ανθρώπους με τους οποίους σχετίζονται στη ζωή τους.

Αυτό είναι ένα εξαιρετικό προνόμιο. Και μια εξαιρετική ικανοποίηση.

Μιλώντας προηγουμένως για τους κινδύνους του επαγγέλματος περιέγραψα την επίμονη, ατέρμονη αυτοπαρατήρηση και την εσωτερική δουλειά που απαιτεί το επάγγελμά μας. Αυτή η ίδια απαίτηση όμως είναι περισσότερο προνόμιο παρά βάρος, γιατί αποτελεί εγγενή προστασία ενάντια στη στασιμότητα. Ο ενεργός θεραπευτής εξελίσσεται συνεχώς, μεγαλώνει αενάως από άποψη αυτογνωσίας και συνειδητοποίησης.

Πώς μπορεί να καθοδηγεί κάποιος τους άλλους ανθρώπους σε μια εξέταση των βαθιών δομών του νου και της ύπαρξης χωρίς να εξετάζει ταυτόχρονα τον εαυτό του; Ούτε είναι δυνατόν να ζητάς από ένα ασθενή να εστιάσει την προσοχή του στον τρόπο με τον οποίο σχετίζεται με άλλους χωρίς να εξετάσεις τους δικούς σου αντίστοιχους τρόπους.

Η δουλειά μας μάς δίνει όχι μόνο την ευκαιρία να υπερβούμε τον εαυτό μας, να εξελιχθούμε και να ωριμάσουμε, όχι μόνο το προνόμιο μιας καθαρής ματιάς που μας οδηγεί προς την αληθινή και τραγική επίγνωση της ανθρώπινης μοίρας, αλλά μας προσφέρει ακόμα περισσότερα.

Παρακολουθούμε τους ασθενείς μας να εγκαταλείπουν παλιά αυτοκαταστροφικά μοτίβα συμπεριφοράς, ν’ αποστασιοποιούνται από πράγματα για τα οποία παραπονιόνταν ανέκαθεν, ν’ αναπτύσσουν ζήλο για τη ζωή, να μαθαίνουν να μας αγαπούν, και μέσα απ’ αυτό, να στρέφονται με αγάπη σε άλλους.

Είναι χαρά να βλέπεις άλλους ανθρώπους να απελευθερώνουν τις πηγές της σοφίας που έχουν μέσα τους. Μερικές φορές νοιώθω σαν κάποιος που ξεναγεί τους ασθενείς του στο ίδιο τους το σπίτι, από δωμάτιο σε δωμάτιο. Τι καταπληκτικό δώρο να τους βλέπεις ν’ ανοίγουν τις πόρτες δωματίων όπου δεν είχαν ξαναμπεί ποτέ, ν’ ανακαλύπτουν νέες πτέρυγες του σπιτιού τους όπου βρίσκονται δικά τους εξόριστα κομμάτια – σοφά, όμορφα και δημιουργικά συστατικά της ταυτότητας τους».

Irvin Yalom, ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Πώς να βελτιώσετε την αυτοεκτίμησή σας

Τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από το πως νιώθεις και σκέφτεσαι τον εαυτό σου.

Η καλή γνώμη για τον εαυτό μας, το ποιοι είμαστε και τι κάνουμε και βασικά η αγάπη για τον εαυτό μας, είναι στοιχεία που στους περισσότερους από εμάς λείπουν.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η οικοδόμηση και η ικανότητα διατήρησης υψηλής αυτοεκτίμησης; Γιατί η ζωή γίνεται πιο απλή. Όταν αγαπάς τον εαυτό σου, τα πράγματα γίνονται απλά και πιο εύκολα.

Δεν θα φτιάχνετε κάστρα στην άμμο πλέον. Δεν θα σύρετε τον εαυτό σας προς τα κάτω για απλά λάθη ή επειδή δεν φτάσετε σε ένα τέλειο και απάνθρωπο πρότυπο. Θα έχετε περισσότερη εσωτερική σταθερότητα. Θα σταματήσετε να προσπαθείτε με τόση ανυπομονησία να κερδίσετε την επικύρωση και την προσοχή από άλλους ανθρώπους.

Έτσι, η εσωτερική σας υπόσταση θα είναι συναισθηματικά σταθερότερη και δεν θα ασχολείστε με το τι μπορεί να σκεφτούν ή να πουν κάποιοι άνθρωποι για εσάς.

Λιγότερο αυτό-σαμποτάζ

Ο χειρότερος εχθρός των περισσότερων ανθρώπων είναι ο εαυτός τους. Αυξάνοντας και διατηρώντας την αυτοεκτίμησή σας ψηλά, θα νιώσετε ότι αξίζετε περισσότερα και καλύτερα πράγματα στη ζωή.

Θα θυμηθείτε τους στόχους σας και θα τους επιδιώκετε με μεγαλύτερο κίνητρο. Και όταν τους καταφέρετε, θα έχετε πολύ λιγότερες πιθανότητες να υποκύψετε σε αμφιβολίες για τον εαυτό σας.

Θα είστε πιο ελκυστικοί σε οποιαδήποτε σχέση

Με καλύτερη αυτοεκτίμηση θα έχετε τα οφέλη που αναφέρονται παραπάνω. Θα είστε πιο σταθεροί και θα μπορείτε να χειρίζεστε καλύτερα τις δύσκολες στιγμές. Θα είστε περισσότερο δοτικοί.

Το να είναι κάποιος μαζί σου θα είναι μια απλή και ανάλαφρη εμπειρία χωρίς δράμα, λογομαχίες ή καυγάδες που βασίζονται σε λίγα ή τίποτα.

Όλα αυτά είναι ελκυστικά σε οποιαδήποτε σχέση, ανεξάρτητα από το αν είναι φιλική, συναδελφική ή ερωτική.

Θα είστε πιο ευτυχισμένοι

Είναι δεδομένο ότι όλα τα παραπάνω θα κάνουν τη ζωή σας πιο ευτυχισμένη. Πώς όμως θα βελτιώσετε την αυτοεκτίμησή σας με πρακτικό τρόπο; Παραθέτουμε μερικές σημαντικές συμβουλές και συνήθειες, οι οποίες θα βελτιώσουν την αυτοεκτίμησή σας, ακόμα και στις δύσκολες περιόδους της ζωής σας.

1. Πείτε “stop” στην αυστηρή αυτοκριτική σας

Ένα καλό σημείο για να ξεκινήσετε με τη βελτίωση της αυτοεκτίμησής σας είναι να μάθετε πώς να χειρίζεστε και να αντικαθιστάτε τη φωνή του εσωτερικού σας επικριτή. Όλοι έχουμε μια τέτοια εσωτερική φωνή που μας ωθεί να κάνουμε πράγματα για να κερδίσουμε την αποδοχή των ανθρώπων στο περιβάλλον μας. Αλλά ταυτόχρονα θα συμπαρασύρει την αυτοεκτίμησή σας προς τα κάτω.

Αυτή η εσωτερική φωνή μας ψιθυρίζει ή μας φωνάζει καταστροφικές σκέψεις στο μυαλό μας π.χ. «Είσαι τεμπέλης και ατημέλητος, πιάσε τώρα δουλειά.» ή «Δεν είσαι καθόλου καλός στη δουλειά σου και κάποιος θα το καταλάβει και θα σε διώξει.» ή «Είσαι χειρότερος ή πιο άσχημος από τον φίλο/συνάδελφό σου.».

Υπάρχουν τρόποι να ελαχιστοποιήσετε αυτή την κριτική φωνή και να την αντικαταστήσετε με πιο χρήσιμες σκέψεις. Μπορείτε να αλλάξετε τον τρόπο που βλέπετε τον εαυτό σας. Ένας τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι απλώς να πείτε σταμάτα κάθε φορά που τέτοιου είδους αυτοκριτική έρχεται στο μυαλό σας. Μπορείτε να το κάνετε αυτό, δημιουργώντας μια λέξη τερματισμού ή μια φράση διακοπής.

Στη συνέχεια, επικεντρώστε ξανά τις σκέψεις σας σε κάτι πιο εποικοδομητικό. Όπως το να σχεδιάσετε τι θέλετε να φάτε για δείπνο. Μακροπρόθεσμα, βοηθά επίσης πολύ να βρείτε καλύτερους τρόπους για να παρακινήσετε τον εαυτό σας να μην ακούει καθόλου τον εσωτερικό σας επικριτή.

2. Χρησιμοποιήστε πιο υγιή κίνητρα

Το να έχετε υγιή κίνητρα βοηθάει στο να κάνετε τον εσωτερικό σας κριτή λιγότερο χρήσιμο για τον εαυτό σας και αυτή τη φωνή πιο αδύναμη. Ταυτόχρονα, σας παρακινεί να αναλάβετε δράση και να αυξήσετε την αυτοεκτίμησή σας.

Υπενθυμίστε στον εαυτό σας τα οφέλη της υψηλής αυτοεκτίμησης. Ένας απλός αλλά ισχυρός τρόπος για να παρακινήσετε τον εαυτό σας, είναι να καταγράφετε τα βαθιά αισθητά οφέλη που θα έχετε εάν ακολουθήσετε αυτό το νέο μονοπάτι ή αν πετύχετε κάποιο στόχο.

Ένα παράδειγμα είναι να αποκτήσετε καλύτερη φόρμα και να έχετε περισσότερη ενέργεια για την οικογένεια, τους φίλους, το/τη σύντροφο και τους κοντινούς σας ανθρώπους. Ένα άλλο κίνητρο είναι να κερδίσετε περισσότερα χρήματα για να μπορέσετε να ταξιδέψετε με την αγάπη της ζωής σας και να ζήσετε μαζί υπέροχα νέα πράγματα.

Όταν ολοκληρωθεί η λίστα σας, βάλτε την κάπου όπου θα τη βλέπετε κάθε μέρα. Για παράδειγμα στον χώρο εργασίας σας ή στο ψυγείο σας. Επικεντρωθείτε ξανά στο να κάνετε αυτό που πραγματικά σας αρέσει να κάνετε. Τότε το κίνητρο για να το κάνετε αυτό, τείνει να έρχεται σχεδόν αυτόματα. Όταν θέλετε πραγματικά κάτι στη ζωή, τότε γίνεται πιο εύκολο να απωθήσετε οποιαδήποτε εσωτερική αντίσταση.

Αν λοιπόν χάσετε το κίνητρό σας, αναρωτηθείτε: «Κάνω αυτό που πραγματικά θέλω να κάνω;». Αν όχι, τότε εστιάστε ξανά και αρχίστε να εργάζεστε προς αυτή την κατεύθυνση. Αφού χρησιμοποιήσετε τη λέξη ή τη φράση σας, εστιάστε σε μία από αυτές τις τεχνικές. Με τον καιρό θα γίνει συνήθεια και ο εσωτερικός σας επικριτής θα εμφανίζεται όλο και λιγότερες φορές.

3. Κάντε διαλείμματα αυτοεκτίμησης 2 λεπτών

Αυτή είναι μια πολύ απλή και διασκεδαστική συνήθεια. Αν αφιερώνετε μόνο δύο λεπτά κάθε μέρα για ένα μήνα, τότε μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά.

Η διαδικασία είναι η εξής: πάρτε μια βαθιά ανάσα, επιβραδύνετε και κάντε την εξής ερώτηση: ποια είναι τα 3 πράγματα που μπορώ να εκτιμήσω στον εαυτό μου; Μερικά παραδείγματα είναι: «Βοηθάω αρκετούς ανθρώπους κάθε μέρα», «Κάνω τους ανθρώπους να γελάνε και να ξεχάσουν τα προβλήματά τους», «Είμαι πολύ φροντιστικός με τα κατοικίδιά μου». Αυτές οι αυτό-δηλώσεις δεν χρειάζεται να αφορούν σε μεγάλα πράγματα. Ίσως απλώς να ακούσατε πλήρως, για λίγα λεπτά, κάποιον που το χρειαζόταν σήμερα. Ότι έκανες έναν υγιεινό περίπατο ή βόλτα με ποδήλατο μετά τη δουλειά. Ότι είσαι ένας άνθρωπος που φροντίζει τους άλλους και είναι ευγενικός.

Αυτά τα σύντομα διαλείμματα δεν χτίζουν μόνο την αυτοεκτίμηση μακροπρόθεσμα, αλλά μπορούν επίσης να ανατρέψουν την αρνητική διάθεση και να σας φορτίσουν ξανά με πολλή θετική ενέργεια.

4. Γράψε το βράδυ 3 πράγματα που μπορείς να εκτιμήσεις στον εαυτό σου

Αυτή είναι μια παραλλαγή της παραπάνω συνήθειας και ο συνδυασμός των δύο μπορεί να είναι εξαιρετικά ισχυρός για την τόνωση της αυτοεκτίμησης. Μπορείτε να προτιμήσετε αυτήν την παραλλαγή γιατί στο τέλος της ημέρας σας έχετε λίγο περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τον εαυτό σας.

Αυτό που πρέπει να κάνετε στον εαυτό σας είναι η ερώτηση από την τελευταία ενότητα: Ποια είναι τα 3 πράγματα που μπορώ να εκτιμήσω στον εαυτό μου;

Σημειώστε τις απαντήσεις σας σε ένα ημερολόγιο ή στον υπολογιστή/smartphone σας.

Ένα πρόσθετο πλεονέκτημα της καταγραφής είναι ότι μετά από μερικές εβδομάδες μπορείτε να διαβάσετε όλες τις απαντήσεις για να παραμείνετε θετικοί και να έχετε μια καλή τόνωση της αυτοεκτίμησης, προκειμένου να αλλάξετε προοπτική τις ημέρες που μπορεί να τη χρειάζεστε περισσότερο.

5. Κάνε το σωστό

Όταν κάνεις αυτό που κατά βάθος πιστεύεις ότι είναι το σωστό, τότε ανεβάζεις και ενισχύεις την αυτοεκτίμησή σου. Μπορεί να είναι κάτι σαν να σηκώνεσαι από τον καναπέ και να πηγαίνεις στο γυμναστήριο.

Μπορείς να δείχνεις κατανόηση αντί να επικρίνεις σε μια κατάσταση. Πρέπει να σταματήσεις να ανησυχείς ή να λυπάσαι τον εαυτό σου και να επικεντρωθείς στις ευκαιρίες και την ευγνωμοσύνη για αυτό που πραγματικά έχεις.

Δεν είναι πάντα εύκολο να γίνει, αλλά το να εστιάζεις σε αυτό και να το κάνεις όσο καλύτερα μπορείς, κάνει μεγάλη διαφορά τόσο στα αποτελέσματα που παίρνεις όσο και στο πώς σκέφτεσαι τον εαυτό σου. Μια συμβουλή που σας διευκολύνει να παραμείνετε συνεπείς στο να κάνετε το σωστό είναι να προσπαθήσετε να κάνετε μερικές τέτοιες ενέργειες νωρίς την ημέρα. Όπως για παράδειγμα να κάνετε ένα κομπλιμέντο σε κάποιον, να φάτε ένα υγιεινό πρωινό και να ασκηθείτε. Αυτό δίνει τον τόνο για την υπόλοιπη ημέρα σας.

6. Αντικαταστήστε την τελειομανία

Ελάχιστες σκέψεις και συνήθειες μπορεί να είναι τόσο καταστροφικές στην καθημερινή ζωή, όσο η τελειομανία. Μπορεί να σας παραλύσει από το να αναλάβετε δράση επειδή φοβάστε τόσο πολύ να μην ανταποκριθείτε σε κάποιο επίπεδο. Ως εκ τούτου, αναβάλλετε πράγματα και δεν παίρνετε τα αποτελέσματα που θέλετε. Αυτό θα κάνει την αυτοεκτίμησή σας να βυθιστεί.

Μερικές φορές, αναλαμβάνετε δράση, αλλά σπάνια είστε ικανοποιημένοι με όσα καταφέρατε. Η γνώμη και τα συναισθήματά σας για τον εαυτό σας γίνονται όλο και πιο αρνητικά και το κίνητρό σας για δράση πέφτει κατακόρυφα.

Πώς μπορείτε να ξεπεράσετε την τελειομανία; Στοχεύετε στο «αρκετά καλό». Όταν στοχεύετε στην τελειότητα, αυτό συνήθως καταλήγει σε ένα έργο που δεν τελειώνει ποτέ. Μην το χρησιμοποιείτε ως δικαιολογία για να χαλαρώνετε. Απλά συνειδητοποιήστε ότι υπάρχει ένα στάδιο που λέγεται αρκετά καλό και όταν θα φτάσετε εκεί, τότε έχετε τελειώσει.

Οι μύθοι της τελειότητας θα βλάψουν εσάς και τους ανθρώπους της ζωής σας. Η ζωή δεν είναι όπως οι ταινίες, τα τραγούδια ή τα μυθιστορήματα. Ένας καλός έλεγχος της πραγματικότητας κάθε φορά που ονειρεύεστε την τελειότητα, μπορεί να είναι ευεργετικός.

Οι τέλειες προσδοκίες σας μπορεί να έρχονται σε σύγκρουση με την πραγματικότητα και να βλάψουν ή ακόμα και να οδηγήσουν στο τέλος σχέσεων, θέσεων εργασίας, κ.λπ.

7. Χειριστείτε τα λάθη και τις αποτυχίες με πιο θετικό τρόπο

Εάν βγείτε έξω από τη ζώνη άνεσής σας και προσπαθήσετε να πετύχετε οτιδήποτε έχει πραγματικά νόημα, είναι πολύ πιθανό να σκοντάψετε και να πέσετε.

Αυτό είναι άκρως φυσιολογικό. Είναι αυτό που συνάντησαν όλοι οι άνθρωποι που προσπάθησαν για κάτι που είχε πραγματικά σημασία. Όταν σκοντάψετε δοκίμασε αυτό:

Γίνε ο καλύτερος φίλος του εαυτού σου. Αντί να χτυπάτε τον εαυτό σας, αναρωτηθείτε: Πώς θα με στήριζε και θα με βοηθούσε ένας φίλος ή ο γονέας μου σε αυτήν την κατάσταση; Στη συνέχεια, κάντε πράγματα και μιλήστε στον εαυτό σας όπως θα έκαναν εκείνοι.

Αυτή η διαδικασία θα σε εμποδίσει να πέσεις σε ένα λάκκο απόγνωσης και θα σε βοηθήσει να είσαι πιο εποικοδομητικός αφού η πρώτη θλίψη από ένα λάθος ή αποτυχία αρχίσει να εξαφανίζεται.

Πάρε το αλλιώς ! Ένας άλλος τρόπος για να είστε πιο εποικοδομητικοί σε τέτοιες καταστάσεις είναι να εστιάσετε στην αισιοδοξία και τις ευκαιρίες. Αναρωτηθείτε λοιπόν: Τι μπορώ να μάθω από αυτό; Και ποια είναι η ευκαιρία που μπορώ να εντοπίσω σε αυτήν την κατάσταση; Αυτό θα σας βοηθήσει να αλλάξετε την άποψή σας.

8. Να είστε ευγενικοί με τους άλλους ανθρώπους

Όταν είστε ευγενικοί με τους άλλους, τείνετε να συμπεριφέρεστε και να σκέφτεστε τον εαυτό σας με πιο ευγενικό τρόπο. Ο τρόπος που συμπεριφέρεστε στους άλλους ανθρώπους είναι ο τρόπος με τον οποίο τείνουν και εκείνοι να σας συμπεριφέρονται μακροπρόθεσμα.

Εστιάστε λοιπόν στο να είστε ευγενικοί στην καθημερινότητά σας. Μπορείτε για παράδειγμα: Απλώς να είστε εκεί και να ακούτε, ενώ θα αφήνετε κάποιον να εκρήγνυται. Αφήστε κάποιον να μπει στη λωρίδα σας ενώ οδηγείτε. Ενθαρρύνετε ένα φίλο ή ένα μέλος της οικογένειας όταν είναι αβέβαιοι ή χωρίς κίνητρα. Αφιερώστε λίγα λεπτά για να βοηθήστε κάποιον με πρακτικό τρόπο. Μοιραστείτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το τι σας βοήθησε σε μια δύσκολη κατάσταση.

9. Δοκιμάστε κάτι νέο

Όταν δοκιμάζεις κάτι νέο, όταν προκαλείς λίγο ή πολύ τον εαυτό σου και βγαίνεις έξω από τη ζώνη άνεσής σου, τότε η γνώμη σου για τον εαυτό σου ανεβαίνει.

Μπορεί να μην έχετε κάνει τα πάντα με θεαματικό ή υπέροχο τρόπο, αλλά τουλάχιστον προσπαθήσατε αντί να κάθεστε με τα χέρια σταυρωμένα και να μην κάνετε τίποτα. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να εκτιμήσετε στον εαυτό σας και μπορεί να σας βοηθήσει να ζωντανέψετε καθώς βγαίνετε από μια αποτυχία.

Επομένως, πηγαίνετε τακτικά έξω από τη ζώνη άνεσής σας. Μην περιμένετε τίποτα, απλά πείτε στον εαυτό σας ότι θα δοκιμάσετε κάτι. Μετά, μπορείτε να κάνετε το ίδιο πράγμα μερικές φορές ακόμα για να βελτιώσετε τη δική σας απόδοση.

Εάν αισθάνεστε τρομακτικά ή άβολα, μην κατηγορείτε τον εαυτό σας. Κάντε ένα μικρότερο βήμα προς τα εμπρός, ωθώντας απαλά τον εαυτό σας σε κίνηση.

10. Σταματήστε να πέφτετε στην παγίδα της σύγκρισης

Όταν συγκρίνετε τη ζωή σας, τον εαυτό σας και αυτό που έχετε με τις ζωές των άλλων ανθρώπων και το τι έχουν, τότε έχετε μια καταστροφική συνήθεια στα χέρια σας. Γιατί ποτέ δεν μπορείς να κερδίζεις συνέχεια. Πάντα υπάρχει κάποιος που έχει περισσότερα ή είναι καλύτερος από σένα σε κάτι στον κόσμο

Αντικαταστήστε λοιπόν αυτή τη συνήθεια με κάτι καλύτερο. Κοιτάξτε πόσο μακριά έχετε φτάσει μέχρι τώρα. Συγκρίνετε τον εαυτό σας με τον εαυτό σας. Επικεντρωθείτε σε εσάς, στα αποτελέσματά σας και στο πώς έχετε βελτιώσει τα αποτελέσματά σας.

Αυτό θα σας παρακινήσει και θα αυξήσει την αυτοεκτίμησή σας.

11. Περάστε περισσότερο χρόνο με υποστηρικτικά άτομα (και λιγότερο χρόνο με καταστροφικούς ανθρώπους)

Ακόμα κι αν εστιάσετε στο να είστε πιο ευγενικοί με τους άλλους (και τον εαυτό σας) και στην αντικατάσταση μιας συνήθειας τελειομανίας, θα είναι δύσκολο να διατηρήσετε την αυτοεκτίμησή σας ψηλά, αν οι πιο σημαντικές επιρροές στη ζωή σας την τραβούν κάτω.

Κάντε λοιπόν αλλαγές στα δεδομένα που λαμβάνετε. Επιλέξτε να αφιερώνετε λιγότερο χρόνο με άτομα που είναι νευρικά τελειομανείς, αγενείς ή δεν υποστηρίζουν τα όνειρα ή τους στόχους σας. Αφιερώστε περισσότερο χρόνο με θετικούς, αναζωογονητικούς ανθρώπους που έχουν πιο ανθρώπινα και πιο ευγενικά πρότυπα και τρόπους σκέψης για τα πράγματα.

Σκεφτείτε τι διαβάζετε, ακούτε και παρακολουθείτε. Αφιερώστε λιγότερο χρόνο σε ένα διαδικτυακό φόρουμ, διαβάζοντας ένα περιοδικό ή παρακολουθώντας μια τηλεοπτική εκπομπή, εάν αισθάνεστε ότι σας κάνει να μην είστε σίγουροι για τον εαυτό σας ή εάν σας κάνει να νιώθετε πιο αρνητικά για τον εαυτό σας.

Στη συνέχεια, αφιερώστε το χρόνο που ξοδεύατε σε αυτή την πηγή πληροφοριών, σε κάτι πιο εποικοδομητικό, όπως για παράδειγμα, διαβάζοντας βιβλία, ιστολόγια, ιστότοπους, εκπομπές στο ραδιόφωνο, που σας βοηθούν και σας κάνουν να νιώθετε καλά με τον εαυτό σας.

12. Θυμηθείτε τα γιατί της υψηλής αυτοεκτίμησης

Ποιος είναι ένας απλός τρόπος για να παραμείνετε συνεπείς στο να κάνετε κάτι; Όπως αναφέρθηκε παραπάνω: να θυμάστε τους πιο σημαντικούς λόγους για τους οποίους το κάνετε. Υπενθυμίστε λοιπόν στον εαυτό σας τα γιατί (που αναφέρονται στην αρχή αυτού του άρθρου) προκειμένου να τον βοηθήσετε να διατηρήσει τα κίνητρο για να εργαστεί για την αυτοεκτίμησή σας και να την κάνει βασική προτεραιότητα. Το να κρατάτε αυτούς τους ισχυρούς λόγους στο μυαλό σας, μπορεί να κάνει θαύματα.

Ποια είναι η σύνδεση μεταξύ της σωματικής και της ψυχικής υγείας;

Για τους περισσότερους ανθρώπους, η σωματική υγεία και η ψυχική υγεία είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα. Αλλά αυτό απέχει πάρα πολύ από την πραγματικότητα. Η σωματική και η ψυχική υγεία συνδέονται και μάλιστα πολύ. Όταν έχετε καλή ψυχική υγεία, η σωματική σας υγεία μπορεί να βελτιωθεί και το αντίθετο. Συνδέοντας τη σωματική και την ψυχική υγεία και κατανοώντας πώς επηρεάζουν η μία την άλλη, άρα τη σημασία της βελτιστοποίησης και των δύο, μπορείτε να ζήσετε μια πιο ευτυχισμένη, πιο υγιή και πιο ικανοποιητική ζωή.

Τι συμβαίνει όταν η Ψυχική Υγεία του ανθρώπου εξασθενεί;

Όταν είστε σε καλή ψυχική κατάσταση, μπορείτε να παραμείνετε σωματικά υγιείς. Στην πραγματικότητα, οι μελέτες δείχνουν ότι η θετική άποψη για τη ζωή μπορεί να μειώσει τους κινδύνους καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων. Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι η ευτυχία βοηθά στη μείωση των επιπέδων φλεγμονής στο σώμα. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, η καλή ψυχική υγεία μπορεί να σας βοηθήσει να ζήσετε μια πιο υγιή και πιο ευχάριστη ζωή.

Τι συμβαίνει όταν η Σωματική Υγεία του ανθρώπου εξασθενεί;

Αργά ή γρήγορα, όλοι φτάνουμε σε ένα σημείο όπου συνειδητοποιούμε το γιατί δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένη την υγεία μας. Για παράδειγμα, όταν κάποιος σπάσει το πόδι του και δεν μπορεί να περπατήσει χωρίς βοήθεια, το μόνο που θα σκεφτεί είναι πόσο υπέροχο θα είναι όταν θα περπατήσει ξανά. Πριν από το ατύχημα, πιθανότατα δεν πέρασε καθόλου χρόνο σκεπτόμενος την υγεία του ποδιού του.

Ομοίως, όταν ένα άτομο διαγνωστεί με μια σοβαρή πάθηση, μπορεί να είναι δύσκολο να διατηρήσει μια αισιόδοξη άποψη για τη ζωή και οι αρνητικές σκέψεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κατάθλιψη. Με τη σειρά της η κατάθλιψη, μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη γενικότερη υγεία του ατόμου και να επιδεινώσει περαιτέρω την τρέχουσα κατάσταση.

7 Συμβουλές για βελτίωση της Ψυχικής και της Σωματικής Υγείας

Τώρα που έχετε περισσότερη γνώση για τη σύνδεση του μυαλού και του σώματος και πώς συνδέονται η σωματική και ψυχική μας υγεία, ας δούμε μερικές συμβουλές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να βελτιώσετε την ψυχική και σωματική σας υγεία και να ζήσετε τη ζωή στο έπακρο.

Τακτική Άσκηση

Η άσκηση σε τακτική βάση μπορεί να βελτιώσει τη σωματική σας υγεία, βοηθώντας σας ταυτόχρονα να χάσετε βάρος και να αυξήσετε την ενέργεια και την αντοχή σας. Ταυτόχρονα, η άσκηση μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να βελτιώσετε την ψυχική σας υγεία – και ειδικότερα την κατάθλιψη και το άγχος. Όσο καλύτερα αισθάνεστε σωματικά, τόσο πιο εύκολο είναι να δείτε τον κόσμο με θετικό πρίσμα. Ξοδεύετε λιγότερο χρόνο για να αντιμετωπίσετε τους πόνους και έχετε την ενέργεια που απαιτείται για να πετύχετε περισσότερα κάθε μέρα.

Κοιμηθείτε καλά

Αν δεν κοιμάστε αρκετά, δεν θα αισθάνεστε καλά το πρωί. Είναι τόσο απλό. Χωρίς αρκετό ύπνο, θα πρέπει να λειτουργείτε με λιγότερη ενέργεια και μπορεί να δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε. Εάν δεν κοιμάστε αρκετά, αυξάνετε τις πιθανότητες να αναπτύξετε καρδιακή νόσο, διαβήτη και υψηλή αρτηριακή πίεση, μεταξύ άλλων δυσάρεστων καταστάσεων.

Αν κοιμάστε αρκετά κάθε βράδυ -συνιστώνται επτά έως εννέα ώρες– μπορείτε να βελτιώσετε τις δεξιότητές σας στη μάθηση και στην επίλυση προβλημάτων ενώ αυξάνετε την προσοχή, τη δημιουργικότητα και τις ικανότητές σας στη λήψη αποφάσεων.

Μην κάνετε κατάχρηση αλκοόλ

Εάν είχατε ποτέ hangover μετά από μια νύχτα υπερβολικής τέρψης, πιθανότατα έχετε μια καλή ιδέα για το ότι το αλκοόλ δεν είναι καλό για τη σωματική σας υγεία. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζετε, είναι ότι η λήψη αλκοόλ σχετίζεται και με προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος και η συνολική αρνητική άποψη για τη ζωή.

Απορρίπτοντας το αλκοόλ, θα βελτιώσετε την ψυχική και σωματική σας υγεία. Αντικαταστήστε αυτές τις ουσίες με υγιεινά γεύματα και άσκηση, προκειμένου να έχετε πολλαπλά οφέλη.

Εξασκηθείτε στη συνειδητότητα

Πολλοί από εμάς διανύουμε τη ζωή χωρίς να δίνουμε σημασία σε ουσιώση μικρά πράγματα. Αναγκάζοντας τον εαυτό σας να δώσει περισσότερη προσοχή στην παρούσα στιγμή, μπορείτε να εναρμονιστείτε περισσότερο με το σώμα σας, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κατάθλιψης και του άγχους – ακόμη και να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τον χρόνιο πόνο. Όλα αυτά είναι εφικτά με την εξάσκηση της συνειδητότητας, μιας διαλογιστικής πρακτικής εμπνευσμένης από τις βουδιστικές διδασκαλίες.

Επισκεφτείτε τον ιατρό σας

Το αυτοκίνητό σας συνηθίζετε να το φροντίζετε με τακτικές αλλαγές λαδιών και service. Με παρόμοιο τρόπο, θα πρέπει να πηγαίνετε στον ιατρό σας σε τακτική βάση. Όσο πιο γρήγορα διαπιστώσετε ότι κάτι δεν πάει καλά με το σώμα σας, τόσο πιο γρήγορα μπορείτε να ανακάμψετε. Αναπτύσσοντας μια ισχυρή σχέση με έναν ιατρό, μπορείτε να αυξήσετε τη σωματική και ψυχική σας ευεξία.

Μιλήστε με ένα Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας / Ψυχοθεραπευτή

Ομοίως, είναι απολύτως λογικό να ενώσετε τις δυνάμεις σας με έναν αξιόπιστο θεραπευτή που μπορεί να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε προβλήματα, να αλλάξετε τον τρόπο που σκέφτεστε και να μπορέσετε να διαχειριστείτε τυχόν προβλήματα ψυχικής υγείας που μπορεί να αντιμετωπίζετε.

Ένας θεραπευτής μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμος όταν πρόκειται για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζετε. Όταν έχετε μια ισχυρή σχέση με έναν θεραπευτή, θα έχετε κάποιον που μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε μια καλή ποιότητα ζωής, ανεξάρτητα από τα εμπόδια που συναντάτε σε αυτήν.