Στρες και Άγχος: Μοιάζουν αλλά δεν είναι το ίδιο.

Στρες και Άγχος: Μοιάζουν αλλά δεν είναι το ίδιο.

Στην καθημερινότητα, οι λέξεις στρες και άγχος χρησιμοποιούνται σχεδόν σαν να είναι το ίδιο πράγμα. Λέμε συχνά «έχω στρες στη δουλειά» ή «είμαι πολύ αγχωμένος», χωρίς πάντα να ξεχωρίζουμε τις έννοιες. Ωστόσο, στην ψυχολογία, πρόκειται για δύο διαφορετικές εμπειρίες – με ξεχωριστές αιτίες, διάρκεια, και επιπτώσεις στο σώμα και το μυαλό μας.

Κατανοώντας τη διαφορά, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά αυτό που νιώθουμε και να φροντίσουμε καλύτερα την ψυχική μας υγεία.

Τι είναι το στρες;

Το στρες είναι η φυσική αντίδραση του οργανισμού μας απέναντι σε ένα εξωτερικό γεγονός που μας προκαλεί πίεση — όπως μια προθεσμία στη δουλειά, ένα δύσκολο συμβάν ή ένα αναπάντεχο πρόβλημα. Το σώμα μας κινητοποιείται για να ανταποκριθεί στην “απειλή”, απελευθερώνοντας ορμόνες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη.

Το στρες μπορεί να είναι:

● Θετικό (ευ-στρες): Μας κινητοποιεί να δράσουμε.
● Αρνητικό (δυσ-στρες): Όταν είναι έντονο ή παρατεταμένο και μας εξαντλεί.

Το στρες είναι συνήθως προσωρινό και σχετίζεται με κάτι συγκεκριμένο που συμβαίνει γύρω μας.

Τι είναι το άγχος;

Το άγχος, από την άλλη πλευρά, δεν χρειάζεται εξωτερική αιτία. Είναι ένα συνεχές αίσθημα ανησυχίας ή φόβου για κάτι που θα μπορούσε να συμβεί. Συνδέεται με σκέψεις όπως:

● «Κι αν αποτύχω;»
● «Κι αν με κρίνουν;»
● «Κι αν γίνει κάτι κακό;»

Το άγχος ζει στο μέλλον και συχνά είναι υπερβολικό σε σχέση με την πραγματικότητα. Μπορεί να είναι καθημερινό, αλλά όταν γίνεται χρόνιο και έντονο, τότε εξελίσσεται σε αγχώδη διαταραχή που επηρεάζει τη λειτουργικότητα του ατόμου.

Ποιες είναι οι βασικές διαφορές;

Γιατί έχει σημασία να τα ξεχωρίζουμε;

Γιατί με τη σωστή αναγνώριση μπορούμε να βρούμε και τη σωστή λύση.

Γιατί το παρατεταμένο άγχος χωρίς υποστήριξη μπορεί να οδηγήσει σε:

● αϋπνία
● κρίσεις πανικού
● σωματικά συμπτώματα
● διαταραχές άγχους

Γιατί όταν γνωρίζουμε τι ακριβώς μας συμβαίνει, ενδυναμωνόμαστε και μπορούμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας πιο στοχευμένα και αποτελεσματικά.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Αν βιώνεις στρες:

● Αναγνώρισε τι το προκαλεί.
● Οργάνωσε καλύτερα τον χρόνο σου.

● Χρησιμοποίησε τεχνικές χαλάρωσης (π.χ. αναπνοές, mindfulness)

Αν βιώνεις άγχος:

● Μίλησε με έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
● Δοκίμασε τεχνικές Γνωσιακής Συμπεριφορικής Θεραπείας (CBT).
● Μάθε να αναγνωρίζεις και να διαχειρίζεσαι τις σκέψεις σου.

Συμπερασματικά

Το στρες και το άγχος μοιάζουν αλλά δεν είναι το ίδιο. Το πρώτο είναι μια φυσιολογική αντίδραση σε προκλήσεις. Το δεύτερο είναι πιο βαθύ, συχνά εσωτερικό και μπορεί να μας κρατά εγκλωβισμένους σε έναν κύκλο φόβου και ανησυχίας.

Η αναγνώριση της διαφοράς είναι το πρώτο βήμα για τη φροντίδα του εαυτού μας. Αν νιώθεις ότι κάτι σε πιέζει ή σε ανησυχεί περισσότερο απ’ όσο θα έπρεπε, αξίζει να ζητήσεις υποστήριξη. Δεν είσαι μόνος/η.

Αν νιώθεις έτοιμος/η να ξεκινήσεις αυτό το ταξίδι, είμαστε εδώ για να το διανύσουμε μαζί.

Έλενα Πάνου – Ψυχοθεραπεύτρια